Search the Community

W ostatnim tygodniu obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Kobiet, dzień w którym kobiety mówią głośno o tym jak to jest być kobietą, jakie jeszcze nierówności nas dotykają w XXI w. W Polsce tradycyjnie kobiety obdarowywane są w ten dzień goździkami lub tulipanami. Środowisko branży whisky jest bezsprzecznie związane ze światem męskim. Chociaż niemal od początku historii tego alkoholu kobiety grały dużą rolę, robiły to w cieniu. Elizabeth i Hellen Cumming, Bessie Williamson to żeńskie przodowniczki w tym środowisku szkockiej, o nich już powstał wpis. Teraz skupimy się na master blenderkach, które zasłynęły w branży. Kim jest master blender/ka? W destylarniach jest to osoba odpowiedzialna za produkcję whisky (i innych trunków), zna proces destylacji krok po kroku zaczynając od wyboru ziaren odpowiednich do danego gatunku whisky, przez fermentację i destylację po leżakowanie i butelkowanie. Nadzoruje i posiada pełną wiedzę o procesie produkcji danej whisky. Wie co nadaje indywidualny smak alkoholu. Master blender/ka podejmuje decyzje, wybiera składniku, koordynuje. Innymi słowy jest od wszystkiego, co za tym idzie musi być wszechstronnie wykształcony. Pierwszym skojarzeniem dotyczącym sylwetki master blendera jest mężczyzna w okolicach 40. W rzeczywistości wiele na tym stanowisku jest kobiet. Rachel Barrie Kobieta ze 30 letnim stażem w branży whisky, master blenderka od 2017 roku w w Benriach Distillery Company. Chemiczka z wykształcenia, co niewątpliwie pomaga jej w praktykowanym zawodzie. Kobieta degustowała na przestrzeni dekad pracy alkohole z 150 000 beczek. Pod swoją pieczą ma takie destylarnie jak: Glenglassaugh, Benriach oraz GlenDronach. Zarządza kilkoma destylarniami na raz. Rachel znalazła się w składzie Hall of Fame, zrzeszającym master blenderów z ponad 30 letnim stażem pracy w branży whisky. Została odznaczona wyróżnieniem Keeper of the Quaich, prestiżowym w kręgach whisky za wyjątkowy wkład rozwój branży. Rachel często wspomina, że dla niej rola master blenderki w Benriach jest sztuką, marzeniem dla artysty. Lubi eksperymentować tworzyć unikalne profile smakowe. Ceni sobie harmonijne smaki - nuty przypraw łączy z kremowymi smakami. Barrie w 2021 roku stworzyła prawie 200 letnią whisky, najstarszą jaka kiedykolwiek wyszła z destylarni Glendronach. Ponadto kierowała wprowadzeniem na rynek serii szkockiej wśród nich 50 letni Glenglassaugh. Brown-Forman Corporation, właściciel destylarni w których pracuje Rachel ma cele i strategię związaną z inkluzywnością, wspiera wyrównanie szans kobiet w biznesie. Jednym z projektów jest GROW (Growing Opportunities for Women), którego celem jest stwarzanie możliwości rozwoju kobiet na zarządzających stanowiskach. Dr. Emma Walker Pierwsza kobieta master blenderka w destylarni Johnnie Walker zadebiutowała w 2022 roku. Emma Walker uprzednio pracowała dla Diageo jako doktorantka chemiczka, specjalizując się w mieszaniu i destylacji w różnych gorzelniach należących do koncernu. Emma współtworzyła z artystą Jamesem Jeanem Blue Label Lunar New Year Limited Edition wdany w 2024 r. oraz Blue Label Elusive Umami Edition z 2023 roku we współpracy z szefem kuchni Kei Kobayashi. Walker w wywiadach wspomina, że miała pozytywne doświadczenia w swojej karierze w męskim świecie. Podkreśla jednak, że ważne jest by mówić o różnorodności płci w zespołach branży whisky. Sama Emma angażuje się w akcje mające inkluzywny charakter. Kristeen Campbell Macallan jest jedną z droższych i prestiżowych marek whisky, którą każdy z nas kojarzy. Właśnie w Macallanie pracuje kobieta o wyjątkowym, nadzwyczajnym zmyśle węchu. Kobieta początkowo pracowała jako technik jakości whisky w The Macallan Edrington, następnie objęła stanowisko master blenderki Cutty Sark, potem The Famous Grouse i na koniec Nacked Grouse. w 2019 r. stała się master blenderką The Macallan. Stała się zatem pierwszą kobietą na stanowisku master blendera w Macallanie. Współtworzyła pod ich brendem The Reach, najstarszą whisky jaką marka wypuściła. Jej wkład był tak istotny, że zrobiono odlew jej dłoni jako jednej z trzech, które podnoszą butelkę The Reach. Jedna taka butelka sprzedana zostaa za ponad 1,2 miliona złotych. Kristeen nigdy w młodości nie podejrzewała, że będzie pracować w branży alkoholowej. Skończyła studia o naukach o żywności, po uzyskaniu dyplomu zaczęła pracę w laboratorium testując jakość alkoholi. Szybko okazało się, że ma wyjątkowy dar do rozpoznawania wieku aromatów. Eksperymentowała z różnymi pracami związanymi z kulinariami a w końcu wylądowała w Endrington (firmie macierzystej The Macallan). Pełniła tam stanowisko miksera stażysty, w 2019 roku zaproponowaną ją na master blenderkę Macallana. Historie tych trzech silnych kobiet pracujących w destylarniach jako master blenderki. Łamią stereotypowe skojarzenia, jakoby whisky była domenom mężczyzn. W rzeczywistości branża whisky jest polem do pracy i rozwoju dla obu płci w tym samym stopniu. Rzadziej spotyka się kobiety na kierowniczych stanowiskach, takich jak master blender, jednak od kilku lat coraz więcej kobiet obejmuje tę funkcję. Warto cały czas mówić o inkluzywności w środowisku pracy. Kobiety wciąż zarabiają mniej w stosunku do mężczyzn na tych samych stanowiskach. W przypadku branży alkoholowej cały czas podświadomie widzi się mężczyzn na stanowiskach kierowniczych.

Kobiety w obecnym czasie coraz liczniej i częściej spożywają whisky, stają się członkiniami społeczności nawet stają się czołowymi Master Blenderaami poszczególnych marek. Ten stan jest czymś stosunkowo nowym, na przestrzeni czasu kobiety miały wkład w świat whisky, lecz nie mówiono o tym. Historia tego bursztynowego alkoholu nie wyglądałaby tak samo bez żeńskiego wkładu. Naturalnie kojarzymy branżę alkoholową, szczególnie mocnych alkoholi premium z mężczyznami. Ma to związek z kulturowym podejściem do picia wysokoprocentowych alkoholi - kobiety miały być zbyt delikatne (chyba, że Słowianki?) na ostry palący smak. Whisky od najstarszych czasów była kojarzona z męskim sposobem spędzania czasu i tradycyjnymi rolami. Jeszcze w XX wieku rolą kobiety było przede wszystkim zajmowanie się dziećmi i domem - z wiadomych względów nie miały tyle okazji do raczenia się alkoholem co mężczyźni, a warto pamiętać, że w pracy alkohol nierzadko był stałym punktem dnia. Tym niemniej na początku historii whisky kobiety miały (i mają) ważny wkład w branżę. Chcę opisać początki tej branży z perspektywy kobiet, które na przestrzeni wieków zajmowały ważne miejsce w niej i wprowadzały innowacje. Elizabeth i Helen Cumming Kobiety zamieszkujące Szkocję XIX wieku były świadkiniami rosnących podatków na alkohole, w tym na whisky - Anglicy kontrolowali rynek szkockiej, a opłaty obciążające gorzelnie różniły się w każdym osobnym przypadku. Helen wraz ze swym mężem Johnem na początku wieku kupili farmę na wzgórzu Mannoch w Szkocji, nazwali ją Cardow. Ze względu na podatki w tamtych latach kwitł czarny rynek whisky, do którego małżeństwo postanowiło dołączyć. John pracował na farmie gdy Helen zajmowała się domem i ich destylarnią, ponadto była odpowiedzialna za dystrybucję. Udawała się w długą ponad 30 km wyprawę do najbliższego miasta Eglin z whisky ukrytymi pod połami spódnicy, które sprzedawała na ulicach miasteczka. Zdarzało się, że handlowała szkocką przez okna swojego domu gdy przechodził w pobliżu wędrowiec. Cummingowie budowali dobrą reputację wśród nielegalnych gorzelni dzięki swojej dobrej jakości single maltom. Helen nie tylko miała głowę do handlu, wiedziała jak odpowiednio uniknąć wykrycia. Urzędnicy zbliżający się do jej domostwa zastawali piekarnie i gościnną gospodynię częstującą ich herbatą. W miejscowości nie było żadnego miejsca na nocleg więc zostawali na noc u Helen. Zajęci spożywaniem wypieków nie zauważali, że gospodyni wychodziła przed dom i machała czerwoną flagą, ostrzegając innych nielegalnych gorzelników przed niebezpieczeństwem. Podobno John został ukarany trzy razy w czasie prowadzenia gorzelni, jednak interes małżeństwa cały czas kwitł. Helen Cumming była jedną z królowych multitaskingu XIX wieku - w międzyczasie wychowała ósemkę dzieci, ze swym najstarszym synem rozszerzała dystrybucję ich alkoholu. Dekadę później podatki na whisky zostały obniżone, możliwe stało się zakupienie przez Johna licencji na destylację. W owym czasie Lewis poślubił kobietę o imieniu Elizabeth, która od razu zaangażowała się w rodziny biznes whisky. Elizabeth miała ścisły matematyczny umysł więc idealnie dopełniała się w interesach z Helen. Z najmniejszą destylarnią w kraju udało się kobietom wypracować sobie popularność. W następnych latach zmarł John - ze względu na prawo obowiązujące w Szkocji kobieta nie mogła być właścicielką ziemi więc posiadłość otrzymał Lewis. On i Elizabeth rozwijali interes, który szedł tak dobrze, że do upraw pola zatrudnili pracowników na lato, a resztę roku poświęcali whisky. W 1872 roku Lewis odszedł przedwcześnie pozostawiając kobiety z destylarnią, Elizabeth postanowiła zarejestrować ich single malt jako znak towarowy pod nazwą Car-Dhu czyli Czarna Skała. Helen zmarłą w 1874 roku jako spełniona twórczyni jednej z marek whisky, handlarka, matka i babka 56 wnuków. Elizabeth Cumming Elizabeth by sprostać zapotrzebowaniu kupiła więcej ziemi i przeniosła destylarnię w nowe miejsce, nazwała je New Cardow. Stare budynki destylarni sprzedała nowej destylarni - Glenfiddich. Interes kobiety kwitł pomimo kryzysów na rynku. Pod koniec życia Elizabeth sprzedała gorzelnię Johnnie Walker & Sansow uprzednio zabezpieczając rodzinę i dotychczasowych pracowników, niedługo później zmarła. Do tej pory większość butelek whisky Cardhu ma na zachowanej w czerwonych barwach etykiecie kobietę trzymającą w rękach flagę - ku pamięci Helen i jej dziedzictwa. Kobiety Cumming są dowodem na to, że już setki lat temu zajmowały się tym "typowo męskim" alkoholem jakim jest whisky i miały duży wkład w branżę. Bessie Wiliamson Urodzona w Glasgow w 1910 roku, Bessie Williamson nie miała bezpośrednich związków z Islay ani z branżą whisky. Jednakże, dzięki swojej determinacji i przedsiębiorczości, stała się jedną z najbardziej znanych postaci żeńskich w historii whisky. Kobieta zaczęła pracować w destylarni podczas wyjazdu wakacyjnego na Islay w 1934 roku jako stenografistka. Przykładała się do wykonywanej pracy i zdobyła uznanie właściciela destylarni, który awansował ją na stanowisko kierowniczki biura. Podczas II wojny światowej Laphroaig służyło jako baza amunicyjna. Bessie otrzymała zadanie zarządzania tym obiektem, co wymagało od niej nie tylko umiejętności organizacyjnych, ale także zdolności do utrzymania ciągłości produkcji whisky. Po śmierci właściciela w 1954 roku przejęła zarządzanie Laphroaig. W czasach po zakończeniu wojny Bessie podróżowała po całym świecie jako przedstawiciel Scoth Whisky Association. W międzyczasie poznała na wyspie swojego przyszłego męża - Kanadyjczyka mieszkającego na wyspie. Naciski społeczne po ślubie pary zmusiły kobietę do znalezienia partnera biznesowego i odsprzedania części swoich udziałów Long John Distillers. Pieniądze ze sprzedaży i rosnącej popularności whisky pozwoliły na planowane przez Bessie innowacje na terenie zakładu. Kilka lat później sprzedała resztę udziałów Long John Distillers i udała się na zasłużoną emeryturę. Historia tej inspirującej kobiety stała się inspiracją do stworzenia edycji specjalnej Laphroaig 25 y.o. The Bessie Williamson Story. Te dwie historie kobiet zajmujących się stereotypowo męskim zajęciem są bardzo inspirujące i nie dlatego, że wbrew kulturowym podziałom spróbowały sił w męskim zawodzie. Na podziw zasługuje ich wszechstronność, z rana opiekowały się dziećmi bądź gotowały, popołudniami doglądały produkcji szkockiej whisky. Ich zmysł biznesowy i nowatorskie pomysły na te czasy w których przyszło im żyć. ~ Briella