Search the Community

Dużo napisałam do tej pory o whisky w filmie, muzyce oraz w innych dziedzinach sztuki oraz popkultury. Nie pochyliłam się do tej pory nad faktyczną genezą obecności whisky w dziełach kultury/popkultury. Początek whisky sięga XV wieku gdzie w Irlandii, a później w Szkocji produkowano ją w klasztorach. Najstarszy dokument jaki udało się znaleźć, w którym whisky jest wspomniana pochodzi ze szkockiego rejestru podatkowego z 1494 roku. Mnisi, zakonnicy tworzyli aqua vitae jako lek na przeróżne dolegliwości. Z biegiem wieków produkcja trunku rozprzestrzeniła się po różnych regionach Szkocji i Irlandii, już nie tylko przez klasztory a gospodarstwa wiejskie. W XVIII w whisky była już jednym z filarów napędzającym gospodarkę Szkocji. Kolonizacja rozpowszechniła sztukę destylacji whisky/whiskey w Ameryce, handel między państwami starego kontynentu sprawił, że Europa coraz bardziej zainteresowała się bursztynowym trunkiem. XIX wiek w historii whisky staje pod szyldem uprzemysłowienia i produkcji masowej. W 1831 roku Aeneas Coffey wynalazł kolumnowy aparat destylacyjny umożliwiający znacznie wydajniejszą produkcję destylatu. Od tamtego czasu ekspansja whisky na całym globie ciągle rośnie. Tło historyczne już znamy, ale jak historia szkockiej kształtuje się w sztuce? Symbolika whisky jest szeroka od symbolu statusu społecznego poprzez rodzaj buntu, dekadencji. Whisky piją biznesmeni, gangsterzy - osoby mające środki na alkohole premium. Whisky w literaturze Pierwsze wzmianki o whisky w literaturze pochodzą już z XVI wieku. Szkocki poeta Robert Burns w wielu swoich wierszach wspominał - w sposób dosłowny lub nie - o szkockiej whisky. Do najsławniejszych dzieł Burnsa w tej tematyce są Scotch Drink i Address to the Haggis. W tym pierwszym whisky jest niczym napój wolności, wolnych oraz silnych ludzi. Szkocka to symbol narodowy tegoż kraju, tożsamości. W wierszu whisky stawiana jest w kontrze do wina, alkoholu z kontynentu. Tekst krytykuje elity sprowadzające wina na rzecz lokalnych trunków. Address to the Haggis nie jest bezpośrednio o whisky, lecz nierozerwalnie związany z tematem bursztynowego alkoholu. Tematem wiersza jest Haggis czyli tradycyjne chłopskie jedzenie z owczych podrobów. Znów Burns przeciwstawia tradycyjne jedzenie z kraju whisky do przysmaków z Francji czy pańskich przysmaków. Historycznie Haggis jest podawany w towarzystwie whisky. Wiersz ma charakter podniosły, wręcz teatralny. W amerykańskiej literaturze whiskey zaczyna się pojawiać w okolicach XIX wieku - można tu wspomnieć pisarza Marka Twaina osobiście lubiącego raczyć się whiskey, często używał w swoich książkach whiskey jako symbolu - nie dobrej zabawy lecz degeneracji, porażki i utraty kontroli. Klasyk amerykańskiej literatury, będący nawet w polskich szkołach lekturą Przygody Tomka Sawyera jest pozycją, którą dobrze wielu w różnym wieku zna. I w tej powieści jest wspomniana whiskey, nie przez głównych bohaterów, którzy są jeszcze dziećmi. Główny bohater z kolegą są świadkami zabójstwa na cmentarzu pod osłoną nocy - Joe poprzez upicie whiskey Muffa Pottera mógł wrobić go w morderstwo doktora Robinsona. Potter po zdarzeniu wypowiada słowa: Daj mi trochę whiskey, Joe. Muff już był wtedy pijany. Wyraźnie widać, że bursztynowy alkohol jest tu symbolem upadku moralności. Whisky w filmie Przemysł filmowy od lat lubi ukazywać sceny w barach, salonach gdzie biznesmani toczą ważne dyskusje popijając szkocką. W obecnych czasach konteksty w których ukazywana jest whiskey w filmach są różne i czasem ciężkie do zdefiniowania przez ogólne wymieszanie się gatunków. Whiskey zadebiutowała już na samym początku historii filmu - w kinie niemym czasem ukazywano alkohol, lecz prawdziwy boom na whiskey na ekranie przypadł na początek lat 30 XX wieku kiedy to Ameryka mierzyła się z prohibicją. Jednym z najwcześniejszych filmów, które zapisały się w historii whiskey jest Little Ceasar w reżyserii Mervyn LeRoy'a z 1931 roku. Kino gangsterskie do którego należy ów film ukształtowało trunek jako symbol wolności i zepsucia równocześnie. Obraz gangsterów przesiadujących w klubach przesiąkniętych dymem z papierosów i cygar, sączących nielegalny w tamtym czasie napój - wszyscy mamy przed oczami ten obraz. Poniżej kadr z filmu. Następnym przełomem na ekranie dla whisky, gdy zyskała więcej uwagi od czasów filmu Goldfinger 1964 - gdzie pojawia się Glen Grant — jedna z pierwszych marek single malt pokazanych w hollywoodzkiej produkcji. W serialach takich jak produkcja z lat 70. Gunsmoke, whisky była stałym elementem życia na Dzikim Zachodzie. W barach i pubach whisky leciała strumieniami, a każdy zamawiał whiskey neat. Serial jest typowym przykładem weasternu w każdym calu, w końcu głównym bohaterem jest szeryf Dodge City. Whisky w muzyce W starych, XVIII i XIX wiecznych szkockich i irlandzkich pieśniach whisky pojawiała się jako symbol wspólnoty, uciechy z życia i jego piękna. Czasem była środkiem na zapomnienie o trudach. Przykładem pieśni z początku XVIII wieku jest szeroko znane Whisky in the Jar, które do teraz jest wykonywane przez różnych muzyków rockowych, jazzowych i z innych gatunków. Treść utworu opowiada o rozbójniku lub żołnierzu, który zdradzony przez ukochaną, zostaje pojmany — a whisky w tytule symbolizuje zarówno jego wolny, buntowniczy styl życia, jak i irlandzką kulturę biesiadną. Pieśń stała się ikoną kultury narodowej Irlandii. Klasyczną wersję tej pieśni możesz posłuchać tutaj. W muzyce amerykańskiej whiskey pojawiła się w pieśniach kowbojskich i bluesie, gdzie odzwierciedlała życie na marginesie, wolność i bunt wobec norm społecznych - motywy bestsellerowe tamtych czasów. W latach 20. XX wieku, w czasie prohibicji, whisky zyskała dodatkowy, niemal polityczny wymiar w tekstach jazzowych i bluesowych utworów podkreślając sprzeciw wobec zakazów. Z czasem whisky stała się stałym symbolem w rocku, country i hip-hopie, gdzie do dziś oznacza hedonizm, luksus, często smutek. Historia whisky przenika kulturę od długiego czasu i z pewnością dalej będzie w niej występować. Czy w tych samych kontekstach?

Sztuka czasem może łączyć się z whisky, nie tylko podczas targów, dni whisky gdzie sztuką jest próbowanie rozmaitych odmian i rodzajów tego trunku. Czasem marki jako strategię marketingową obierają przyciąganie uwagi konsumenta sztuką. Marka o której dziś opowiem jest szeroko znana, mająca status prestiżowej, kultowej. Jej rozpoznawalność sama w sobie przyciąga oczy, a użycie nawiązań artystycznych jest miłym urozmaiceniem. The Macallan powstało w rejonie Speyside w pierwszej połowie XIX wieku kiedy to Alexander Reid - pierwotny właściciel destylarni uzyskał licencję. Następnym właścicielem był James Stuart, który przebudował Macallana. Prawie trzydzieści lat zarządzał destylarnią do momentu decyzji sprzedaży jej Roderickowi Kempowi (właścicielowi Taliskiera). Przez niecałe 100 lat marka zyskiwała na popularności w posiadaniu rodziny Kemp i Stiach. Aż do 1998 roku kiedy markę przejął gigant Edrington (wcześniej Highland Destilers). Destylarnia słynęła przez wiele lat z używania do leżakowania destylatu tylko beczek po sherry. Obecnie nie jest już to ich flagowa zasada. Macallan często pojawia się w produkcjach filmowych - między innymi w Bondzie. Masters of Photography Seria Masters of Photography Macallan to wyjątkowe połączenie sztuk fotografii i i whisky. W ramach tej serii światowej sławy fotografowie robią wyjątkowe zdjęcia, które ich zdaniem oddają ducha marki The Macallan, następnie umieszczane są na butelkach. Każda z butelek w serii jest inna i stanowi prawdziwe dzieło sztuki. Pierwsza edycja współpracy marki whisky z nagradzanymi fotografami debiutowała w 2008 roku. Do butelki w czarnym etui dołączone są albumy ze zdjęciami, które artyści stworzyli z myślą o tej whisky. Rankin (2008 r.) Pierwsza edycja serii powstała we współpracy z brytyjskim fotografem Rankinem, znanym z dynamicznych i awangardowych portretów. Artysta uchwycił piękno destylarni Macallan oraz jej otoczenia, tworząc limitowaną edycję zawierającą 1000 butelek. Każda z nich została opatrzona jedną z unikalnych fotografii przedstawiających esencję whisky w artystycznej interpretacji Rankina. Smak tej edycji wyróżniał się nutami wanilii, suszonych owoców i cynamonu, z lekkim akcentem dębowej przyprawy. Albert Watson (2010 r.) Kolejna edycja to współpraca z legendarnym Albertem Watsonem, który stworzył narracyjną opowieść o podróży beczek Macallana od dębu po finalny produkt. Każda z 1000 butelek zawierała jedną z 10 czarno-białych fotografii dokumentujących tę niezwykłą podróż, co uczyniło tę edycję niezwykle pożądaną przez kolekcjonerów. Watson skupił się na elegancji i ponadczasowości, podkreślając klasyczny charakter whisky Macallan. Profil smakowy tej edycji obejmował karmel, przyprawy korzenne i delikatne nuty pomarańczy, podkreślone subtelnym finiszem dębowym. Annie Leibovitz (2012r.) To jedna z najbardziej prestiżowych edycji serii, stworzona we współpracy z Annie Leibovitz, słynną fotografką gwiazd. Leibovitz uchwyciła cztery unikalne sceny, każda przedstawiała inną osobowość whisky Macallan. Każda z wersji tej limitowanej edycji (poniżej 300 butelek na wersję) została opatrzona wyjątkowym zdjęciem, na którym występował aktor Kevin McKidd. Posmak czekolady, suszonych owoców przeplata się w niej z przyprawą korzenną. Elliot Erwitt (2014 r.) Elliott Erwitt, mistrz fotografii ulicznej, uchwycił radosne i pełne życia sceny w różnych zakątkach świata, oddając ducha whisky Macallan. Ta edycja zawierała 58 różnych zdjęć, a każda butelka była unikatowa, przypisana do jednej z fotografii. Mały nakład tego wydania podbił prestiżowy charakter edycji. Profil smakowy tej edycji był lekki i owocowy, z nutami miodu, cytrusów i wanilii. Mario Testino (2014 r.) W jednym roku ukazała się druga edycja. W tej Macallan połączył siły z legendarnym fotografem mody Mario Testino. Artysta uchwycił esencję luksusu poprzez sześć wyjątkowych fotografii, które odzwierciedlały Sześć Filarów Macallana – kluczowe wartości destylarni. Każdy zestaw zawierał butelkę whisky oraz sześć miniaturek, reprezentujących różne beczki, z których skomponowano finalny produkt. Whisky z tej edycji miała złożony profil smakowy z nutami suszonych owoców, prażonych migdałów, skóry i subtelnych przypraw korzennych. Filary do jakich nawiązuje ta edycja: Drobnoziarnisty jęczmień Macallan – unikalna odmiana jęczmienia uprawiana specjalnie dla destylarni. Małe, miedziane alembiki – charakterystyczne alembiki Macallana pomagają uzyskać bogaty i oleisty destylat. Najlepsza selekcja beczek dębowych – destylarnia słynie z używania najwyższej jakości beczek, które nadają whisky głębi smaku. Naturalny kolor – Macallan nie stosuje barwników, a jego whisky czerpie barwę wyłącznie z dojrzewania w beczkach. Duch destylarni – niezwykle bogaty i owocowy charakter whisky Macallan jest unikalny na tle innych szkockich whisky. Niezrównana jakość – każdy etap produkcji jest kontrolowany, aby zapewnić najwyższą jakość trunk Steven Klein (2016 r.) W tej odsłonie serii Macallan nawiązał współpracę z Stevenem Kleinem, który stworzył surrealistyczne i pełne emocji fotografie ukazujące nocne życie. Edycja ta charakteryzowała się ciemniejszym i bardziej tajemniczymi smakami whisky, co idealnie komponowało się z awangardowym, groteskowym stylem fotografa. Czarna porzeczka, gorzka czekolada przeplatane z nutami dymnymi. Magnum (2018 r.) Tej odsłonie Masters of Photography patronuje aż sześciu sławnych fotografów Magnum. Są nimi: Steve McCurry, Martin Parr, Paolo Pellegrin, Marka Powera, Gueorgui Pinkhassov i Alec Soth. Każdy z nich uchwycił inaczej destylarnię Macallan i ducha marki. Fotografowie uczestniczyli w przedsięwzięciu budowy nowego budynku dla destylarni, z procesu którego powstały fotografię. W aromacie dominują nuty suszonych owoców, czekolady, wanilii, a także lekkie akcenty przyprawowe i dębowe. Erik Madigan Heck (2022 r.) Ostatnia do tej pory wydana whisky to współpraca z Erikiem Madiganem Heckiem, którego barwne i malarskie kompozycje odzwierciedlają bogactwo smaków whisky Macallan. Butelki tej edycji są ozdobione niezwykłymi zdjęciami inspirowanymi naturą i elegancją. Nuty smakowe tej edycji to: wanilia, czerwone owoce z aromatem drzewnym. Każda z butelek w Masters of Photography jest hołdem dla artyzmu: wyjątkowości oka aparatu w ręku fotografa oraz daru producentów whisky do wydobywania oryginalnych kompozycji smakowych. Miłego Międzynarodowego dnia Whisky!

Być może widziałeś w pewien śnieżny, zimowy wieczór przechadzając się po centrum miasta rzeźby z lodu. Mogły przedstawiać Świętego Mikołaja lub choinkę, ale również fantastyczne stworzenia zaczerpnięte z filmów Disneya, hitowych produkcji filmowych, lodowe zamki i wszystko co zrodzi się w wyobraźni artysty. W Poznaniu co roku organizowany jest Poznań Ice Festiwal, gdzie rzeźbiarze z całego świata tworzą lodowe dzieła sztuki, które podziwiać można tylko do czasu aż temperatura nie roztopi rzeźb. Ktoś zainspirował się zimowymi dziełami sztuki i postanowił przenieść je w wersji mini do szklanek z whisky. Japoński dystrybutor i producent alkoholi firma Suntory założona przez Shinjiro Torii w 1899 roku, podbiła japoński rynek napojów alkoholowych, w tym whisky. Na przestrzeni lat Suntory stała się potężnym dystrybutorem japońskiej whisky na całym świecie. Firma znana jest z prowadzenia pomysłowych projektów marketingowych. Jedną z najbardziej uznanych i budzących podziw kampanii Suntory jest Whisky 3D on the Rocks z 2014 roku. Firma we współpracy z agencją marketingową TBWA\Hakuhodo nakręciła spoty reklamowe przedstawiające proces tworzenia przez maszynę niezwykłych kostek lodu w trójwymiarze. Rzeźbienie misternych szczegółów obiektów z lodu uzyskano dzięki technologii CNC - precyzyjnego programowania komputerowego sterującego pracą robota. Proces rzeźbienia z lodu odbywa się w określonych warunkach i przy temperaturze -7 stopni. Kostki przedstawiają takie znane obiekty jak świątynia Zen, Statua Wolności, egipski Sfinks oraz postacie znane z popkultury: Mario i Batman. Na kanale YouTube Suntory threedontherocks możesz obejrzeć spot z rzeźbienia kostek lodu, jak również proces wlewania na nie whisky, co dodaje jeszcze więcej magii tym niezwykłym kostkom. Te małe dzieła sztuki warte są zobaczenia. Zdjęcia reszty rzeźb lodowych można obejrzeć na stronie Suntory i portalach informacyjnych. Z perspektywy marketingowej rzeźbione obiekty w kostkach lodu do whisky jest strzałem w dziesiątkę. Nie trzeba być znawcą żeby zachwycić się takim nowoczesnym dziełem sztuki. Batman z lodu przyciąga uwagę szerszej grupy ludzi, w tym fanów komiksów o superbohaterze. Entuzjaści historii ucieszą się z możliwości zobaczenia Sfinksa wyżłobionego w lodzie czy odwzorowanej Nike z Samotraki. Wreszcie smakosze whisky będą zainteresowani projektem i pozytywnie odbije się to zainteresowanie na statystykach sprzedaży przez Suntory alkoholi. 3D on the Rocks zyskała światowy rozgłos, została nawet nagrodzona "Lotus" w 2015 roku na międzynarodowym festiwalu reklamowym Adfest w Tajlandii. Kostki lodu od Suntory są miłą odmianą wśród tysięcy takich samych i nie wyróżniających się kampanii reklamowych w świecie whisky. Piękno i estetyka zawsze będą przyciągać uwagę, nowatorskie rozwiązania technologiczne również. Co uważasz o lodowych rzeźbach w szklaneczkach whisky? ~ Briella

Zastanawiałeś się kiedyś w jakich obrazach możemy zobaczyć butelkę bądź szklaneczkę whisky? Czy jest jakiś czynnik łączący wszystkie te obrazy? Jak i w naszych życiach możemy obserwować whisky, pobocznego bohatera w dziełach sztuki. Edward Hopper: Medusa the Gorgon drinking a glass of whisky (1967) Hopper, amerykański malarz minionego wieku, znany z przedstawiania ludzi zagubionych w labiryncie miasta, pogrążonych w swoich myślach. To ludzie wielkiego kryzysu w Stanach Zjednoczonych. Oglądając sceny z jego obrazów odczuwa się, że niemal każdy emanuje samotnością, wzbudza uczucie melancholii i wielkiego smutku. Zazwyczaj przedstawia najzwyklejszych ludzi w ich szarym życiu, przy barze czy w trakcie codziennych czynności. Cykl dzieł przedstawiający Meduzę, jedną z sióstr Gorgon jest jednym z jego dzieł nawiązujących do mitologii greckiej. Mitologiczna Meduza była kobietą, która za wdanie się w romans z Posejdonem została przeklęta przez Atenę jej włosy stały się morderczymi wężami, a wzrok miał przemieniać w kamień każdego kto spojrzy w oczy Gorgonie. W obrazach Hoppera Meduza jest w centralnym punkcie obrazu, na każdym wygląda trochę inaczej, możemy więc podejrzewać, że Meduza jest figurą stylistyczną mającą przedstawić etos pewnego rodzaju kobiety. Być może kobiety, która wdała się w romans z żonatym mężczyzną, jak w micie. Jej oczy są zakryte przez węże wyrastające z głowy są ułożone w taki sposób, że same wyglądają jakby nimi były, jednak nadają mroczny, potworny charakter Meduzie. Czy zabieg malarza miał uchronić nas, widzów od przemienienia się w zimny, martwy kamień przez spojrzenie w jej oczy? Zabieg wywołuje niepokój w widzach. Na pierwszym dziele czerwień włosów, węży dodaje pazura kobiecie, wyglądu niebezpiecznej i groźnej osoby do której nie powinno się zbliżać. Twarz omawianej Gorgony jest zmęczona, poważna a jej postawa ciała zdradza, że jest wykończona, może nie tyle fizycznie co psychicznie. Bije z niej aura samotności, wyalienowania. Myślę, że jej osamotnienie może wynikać z tego, że emanuje niebezpieczeństwem. Może nie tyle zabija wzrokiem, ale rani innych ludzi na różne sposoby. Druga Meduza, znacznie mroczniejsza, w czarnej sukni trzymająca w ręce bliżej niezidentyfikowany przedmiot, jeśli miałabym określić go powiedziałabym, że może być to lusterko, w którym dama się przegląda. Być może jest to nawiązanie do mitu i sposobu w jaki Perseusz zabił potwora, właśnie za pomocą lusterka. Ta Gorgona budzi wręcz zgrozę w obserwatorze. W każdym obrazie z serii Meduzy jest jeszcze jedna bohaterka. Gorgonie zawsze towarzyszy szklaneczka z whisky, w niektórych przypadkach również butelka tegoż trunku. Niekiedy możemy zauważyć też butelkę wina, tak jak w drugim omawianym przeze mnie obrazie. Whisky jest tu jedynym przyjacielem Meduzy, jej nie może skrzywdzić, skoro butelka jest tylko przedmiotem. Napawa smutkiem myśl, że kobieta jest zdana tylko na siebie, ze względu na klątwę. Przekładając mit na rzeczywistość kobieta być może rani wszystkich innych ludzi wokół siebie przez nieprzepracowanie swoich demonów, traum w przeszłości. Alkohol pozwala zapomnieć, odciąć się od emocji, odczuwania. Whisky symbolizuje sposób na poradzenie sobie z trudnością relacji międzyludzkich. Kobieta, moim zdaniem, wybiera picie, znieczulenie gdyż jest to jedyne wyjście jakie widzi. Jedyny sposób na samotność, życie w pojedynkę gdy nikt nie chce towarzyszyć w jej życiu. Być może Meduza odczuwa swojego rodzaju poczucie siły, niezależności, która jest niestety tylko ułudą spowodowaną przez bursztynowy napój. Gdy się uważnie przypatrzy można zaobserwować ten smutek, zmęczenie samotnością kobiety. Pamiętaj, że te refleksje są tylko moim spojrzeniem na dzieła, nie jest to jedyny i słuszny sposób interpretacji, tak jak ta sama whisky nie będzie wszystkim smakować tak samo. A Ty masz inne refleksje związane z dziełami Hoppera? ? Zgoła odmienny wizerunek whisky w obrazie mamy w malowidłach przedstawiających martwą naturę. Jak w obrazie poniżej butelka alkoholu towarzyszy jedzeniu, jest elementem posiłku. Sergey Lesnikov Real Whisky (2020) Mamy tu wizerunek prostego posiłku złożonego z kawałka mięsa, białego chleba oraz szklaneczki wypełnionej whisky. Jest też butelka z której alkohol został nalany. Napis Real Whisky jest bardzo sugestywny. Trunek, mocno kojarzący się z jakimś "luksusem", droższym alkoholem jest zestawiony z bardzo ubogim posiłkiem. Mięso - źródło białka i węglowodany nie są wzbogacone żadnymi warzywami, witaminami. Być może osoba jedząca posiłek chciała poczuć trochę luksusu wynikającego z picia droższego alkoholu. Malarz pochodzi z Rosji, gdzie najpopularniejszym procentowym napojem jest wódka, również ze względu na dostępność i cenę. Whisky jest droższa, mniej popularna, a zwykły obywatel Rosji może nie być w stanie kupować jej do każdego obiadu. Etykieta Real Whisky potęguje wrażenie, że ten alkohol jest wyjątkowy, nietypowy dla grupy społecznej, jedzącej tego typu posiłki. Lesnikov przedstawia whisky jako atrybut prestiżu, pogoni za zachodnim światem gdzie butelka whisky jest praktycznie codziennością przy przeróżnych okazjach, imprezach. Być może społeczeństwo Rosyjskie pragnie być częścią Zachodniego Świata, który teraz szczególnie (w czasie wojny) nie chce przyjaźnić się z Rosją. Na przykładzie obrazu Sergey'a widać, że whisky nie jest przedstawiana jedynie jako współtowarzysz samotności bądź niedoli człowieka. Może być również wyrazem "luksusu", pragnienia osiągnięcia statusu pozwalającego na picie whisky gdy ma się na to ochotę. Jest symbolem zachodniego świata, nowoczesności oraz zmiany. Jeśli wygooglować obrazy na których jest whisky prawdopodobnie okaże się, że 99% z nich przedstawia same butelki ze stocka, bez oznaczonego autora, które nie mają w sobie nic ciekawego prócz samej butelki. Dopiero po zagłębieniu się w odmęty internetu można odkryć pojedyncze malowidła w których whisky towarzyszy historii i innym bohaterom dzieł. Jeśli lubisz się wyrażać artystycznie, relaksuje cię malowanie można znaleźć w sklepach internetowych obrazy do malowania po numerach także takie, które przedstawiają whisky. Polecam gorąco taką aktywność, odpręża i pomaga w wypracowaniu sobie skupienia uwagi. W końcu malowanie to jakaś forma medytacji. To tyle ode mnie na dzisiaj. ~ Briella